Jussiàs
par Jean-Louis Orazio
Aquelas onagracèas sonadas Ludwigia, son dedicadas a Cristian Ludwig (1709-1773) que èra professor en Leipzig, mentre que lor nom jussiá seriá estat devolut en pensar a Bernat de Jussieu, botanista francés que establiguèt la fondacion del sistèma natural de la classificacion de plantas. En çò de nosautres, très espècias pòrtan aquel nom de genre, Ludwigia palustris (L.) Elliot (Isnardia palustris), de fuelhas opausadas e de flors pichonas verdencas sens petals, siaque terrenala, Ludwigia grandiflora (Michx), Greuter & Burdet, e Ludwigia peploides subsp. Montevidensis (Spreng.) P.H.Raven. Peploides venent del grec « peplon »que significa tunica, de segur en rason de son poder d'envasir. Anam particularament nos interessar a d'aquelas doas darrièras, malaisidas a destriar quora son pas floridas, que foguèron introduchas per l'òme.
Aquelas jussiás (jussièas en gascon), ermafòditas presentan de las formas variablas ligadas sovent a la natura dels biotòps . Las cambas rigidas e noseludas pòrtan de las raices adventicias e se cargan de fuelhas alternas, oblongas, atenuadas en peciol e, de còps que i a, envernissadas amb una nervacion plan visibla. La talha de las flors e la dispausicion de las pèças floralas son de braves critèris per destriar las espècias presentas sus nòstre territòri.
Las raices e los pecols son sovent rogencs. Segon Berner se pòt veire dos tipes de raices : d'unas presentan classicament un geotropisme positiu e servisson d'organ d'absorcion e de fixacion, las autras an un geotropisme negatiu e son enrodadas per un teissut aerifèr o aerenquime que pòt assegurar la flotason de las cambas.
Las flors plan polidas, d'un jaune viu, que pòdon atenher 3 a 5cm , son nonmàs en partida responsablas del espandiment grand d'aquelas espècias.
Sortidas d'America, aquelas plantas, d'aprèp Berner son presentas en França dempuèi mai d'un sègle e mièg. Serián estadas introduchas per escasença dins l'encontrada de Montpelhièr en 1820-1830, puèi lèu fach se serián naturalizadas dins lo Gard e l'Eraut. Una legenda ditz que las prumièras granas serián entradas amb de las olhas vengudas d'america del Sud. En lavar lor lana los filatièrs las aurián escampadas dins Lez. ( riu d'Eraut). En realitat semblariá que siá un ortalièr del jardin de plantas de montpelhièr que las auriá tot simplament introduchas dins las aigas de Lez.
Ça que la, aquelas darrièras decennias, en rason de lors grandas capacitats de colonization de mitans plans divèrses, se revelan fòrça envasissentas e quitament preocupantas pels ecosistèmas aquatics. Aital las poirem trobar de Durança e Camarga a Aquitania e Landas, fins Bretanha. E mai lor espandiment vèrs lo Nòrd e l'Est de la França sembla de contunha. Dempuèi 1970 alèrta generala !
Cossí se fa l'espandiment d'aquelas plantas ?
La multiplicacion vegetativa s'avera èsser lo melhor biais de far per lor escampilhada. Las diaspòras, tròces de tijas de nonmàs qualques cm., sovent provesidas de fuelhas, nemportadas per las aigas, son susceptiblas de reconstituir una planta viabla tanlèu que se poscan pausar sus un abitat favorable. E mai pòdon subsistir pendent de passas pro longas a flor d'aiga e resistir mai d'un jorn a la secason.
Per contra la reproduccion sexuada aguèt pas enquera per tòca una evaluacion complèta e sèm pas segur que siá d'una granda eficacitat. Pr'aquò de tèsts en laboratori an mostrat que la grelhada de las granas minusculas venent de capsulas cilindricas èra possibla e la plantona viabla. Mas de las experimentacions en mitan natural son indispensablas per avalorar melhor aquelas possibilitats.
Aquela polida aquatica, d'en prumièr presenta nommàs un pè sol. Se l'endrech es estable e ric en azòt comença alara son desvolopament. Gràcias a un malhatge de raices dens, pòt resistir e s'aparar dels elements naturals e de las agressions umanas e com'aquò s'espandir orizontalament.
Quals son los mitans envasits ?
Las jussiás aiman bien colonizar las aigas estadissas o de feble corrent coma los plans d'aiga , las zònas umidas, los valats e los cors d'aiga d'estiatges sevèrs. Ça que la, la rigiditat e la soliditat de lors cambas lor permeton de se plantar fins 3m de prigondor e passar de 80cm la susfacia de l'aiga. Òm constata tanplan, de mai en mai, una fòrta invasion de las pradas umidas.
Qualas pòdon èsser las nòsenças produchas per l'invasion ?
Las nòsenças las mai evidentas semblan mai que mai ligadas a l'escorriment de las aigas e als comolatges d'unes mitans, consequéncia d'una sedimentacion en rason de la reduccion del corrent que aital favoriza las fonzalhas, es a dire lo depaus de las matèrias en suspension.
Puèi semblariá que los erbièrs de jussiás dens entraïnan un impacte sul contengut de las aigas en oxigèn e sul PH çò que modificariá l'ecologia del mitan e menariá a la disparicion de plantas terrenalas coma per exemple la miriofila.
Per fin li repròchan de nòsenças de cap als usatges que pòrtan sus las ressorças naturalas coma la pesca, la caça e los espòrts nautics.
Cossí luchar contra aquel espandiment ?
De luchas quimicas semblan eficaças e son sovent utilisadas, mas , tanben bien dangièrosas per las aigas, e quitament se lors moleculas son biodegradablas. De mai las plantas tuadas se degradan sus plaça e ajudan a desoxigenar lo mitan.
Los arrancatges mecanics o manuals son naturalament conselhats a condicion de preveire de grasilhas per arrestar las disapòras. Pr'aquò sus las susfàcias grandas s'avèran sovent fastigós e complicats a botar en plaça e poirián nonmàs èsser rendables se utilisan una filièra per reciclar totas aquelas massas erbosas en engrais o en metan.
L'introduccion d'insèctes fitofages es a l'estudi, mas per aquò tanben cal èsser prudent perqué aquelas bestiòlas se poirián revelar desatrosas per d'autras plantas. Botar las plantas en concuréncia sembla tanplan malaisit perqué lo mitan es delicat a contrarotlar.
La consomacion de las jussiás pel bestial es ara a l'estudi e poiriá èsser una solucion interessanta. Mas semblariá que lo bestial pauc acostumat a d'aquel gost estiman pas gaire aquelas plantas.
Aquelas plantas al poder enjaulaire per las flors debutan lor florida d'estiu. En se contunhar longament dins lo temps, produtz aquela, al dessús de las aigas dels estanhs, un efièch remarcable. E mai se poscan s'endevenir infernalas pòdi pas amagar ma remiracion per aquelas flors, tan tròbi lor capacitat d'adaptacion e lor fòrça de resitencia extraordinàrias.L'òme sap ara que poirà pas las anientar e qu'arribarà nonmàs a limitar lor progression. Probable tanben que lor regonfle bòta en evidéncia de mitans trebolats, cargats de tròp en fosfàts o en matèrias organicas.
Aital arribam a una paradoxa. L'òme introdutz de las espècias novèlas dins la natura, volontàriament o per escasença. Aquelas espècias, siaque perqué an pas de predators o de parasits, se naturalizan e se tornan invasissentas. Laidonc per aparar la biodiversitat e las espècias dichas endemicas li cal aprèp intervenir. Estranha logica! A se demandar cossí se comportariá la natura sens l'òme ?
Jean-Louis Orazio
par Jean-Louis Orazio
Aquelas onagracèas sonadas Ludwigia, son dedicadas a Cristian Ludwig (1709-1773) que èra professor en Leipzig, mentre que lor nom jussiá seriá estat devolut en pensar a Bernat de Jussieu, botanista francés que establiguèt la fondacion del sistèma natural de la classificacion de plantas. En çò de nosautres, très espècias pòrtan aquel nom de genre, Ludwigia palustris (L.) Elliot (Isnardia palustris), de fuelhas opausadas e de flors pichonas verdencas sens petals, siaque terrenala, Ludwigia grandiflora (Michx), Greuter & Burdet, e Ludwigia peploides subsp. Montevidensis (Spreng.) P.H.Raven. Peploides venent del grec « peplon »que significa tunica, de segur en rason de son poder d'envasir. Anam particularament nos interessar a d'aquelas doas darrièras, malaisidas a destriar quora son pas floridas, que foguèron introduchas per l'òme.
Aquelas jussiás (jussièas en gascon), ermafòditas presentan de las formas variablas ligadas sovent a la natura dels biotòps . Las cambas rigidas e noseludas pòrtan de las raices adventicias e se cargan de fuelhas alternas, oblongas, atenuadas en peciol e, de còps que i a, envernissadas amb una nervacion plan visibla. La talha de las flors e la dispausicion de las pèças floralas son de braves critèris per destriar las espècias presentas sus nòstre territòri.
Las raices e los pecols son sovent rogencs. Segon Berner se pòt veire dos tipes de raices : d'unas presentan classicament un geotropisme positiu e servisson d'organ d'absorcion e de fixacion, las autras an un geotropisme negatiu e son enrodadas per un teissut aerifèr o aerenquime que pòt assegurar la flotason de las cambas.
Las flors plan polidas, d'un jaune viu, que pòdon atenher 3 a 5cm , son nonmàs en partida responsablas del espandiment grand d'aquelas espècias.
Sortidas d'America, aquelas plantas, d'aprèp Berner son presentas en França dempuèi mai d'un sègle e mièg. Serián estadas introduchas per escasença dins l'encontrada de Montpelhièr en 1820-1830, puèi lèu fach se serián naturalizadas dins lo Gard e l'Eraut. Una legenda ditz que las prumièras granas serián entradas amb de las olhas vengudas d'america del Sud. En lavar lor lana los filatièrs las aurián escampadas dins Lez. ( riu d'Eraut). En realitat semblariá que siá un ortalièr del jardin de plantas de montpelhièr que las auriá tot simplament introduchas dins las aigas de Lez.
Ça que la, aquelas darrièras decennias, en rason de lors grandas capacitats de colonization de mitans plans divèrses, se revelan fòrça envasissentas e quitament preocupantas pels ecosistèmas aquatics. Aital las poirem trobar de Durança e Camarga a Aquitania e Landas, fins Bretanha. E mai lor espandiment vèrs lo Nòrd e l'Est de la França sembla de contunha. Dempuèi 1970 alèrta generala !
Cossí se fa l'espandiment d'aquelas plantas ?
La multiplicacion vegetativa s'avera èsser lo melhor biais de far per lor escampilhada. Las diaspòras, tròces de tijas de nonmàs qualques cm., sovent provesidas de fuelhas, nemportadas per las aigas, son susceptiblas de reconstituir una planta viabla tanlèu que se poscan pausar sus un abitat favorable. E mai pòdon subsistir pendent de passas pro longas a flor d'aiga e resistir mai d'un jorn a la secason.
Per contra la reproduccion sexuada aguèt pas enquera per tòca una evaluacion complèta e sèm pas segur que siá d'una granda eficacitat. Pr'aquò de tèsts en laboratori an mostrat que la grelhada de las granas minusculas venent de capsulas cilindricas èra possibla e la plantona viabla. Mas de las experimentacions en mitan natural son indispensablas per avalorar melhor aquelas possibilitats.
Aquela polida aquatica, d'en prumièr presenta nommàs un pè sol. Se l'endrech es estable e ric en azòt comença alara son desvolopament. Gràcias a un malhatge de raices dens, pòt resistir e s'aparar dels elements naturals e de las agressions umanas e com'aquò s'espandir orizontalament.
Quals son los mitans envasits ?
Las jussiás aiman bien colonizar las aigas estadissas o de feble corrent coma los plans d'aiga , las zònas umidas, los valats e los cors d'aiga d'estiatges sevèrs. Ça que la, la rigiditat e la soliditat de lors cambas lor permeton de se plantar fins 3m de prigondor e passar de 80cm la susfacia de l'aiga. Òm constata tanplan, de mai en mai, una fòrta invasion de las pradas umidas.
Qualas pòdon èsser las nòsenças produchas per l'invasion ?
Las nòsenças las mai evidentas semblan mai que mai ligadas a l'escorriment de las aigas e als comolatges d'unes mitans, consequéncia d'una sedimentacion en rason de la reduccion del corrent que aital favoriza las fonzalhas, es a dire lo depaus de las matèrias en suspension.
Puèi semblariá que los erbièrs de jussiás dens entraïnan un impacte sul contengut de las aigas en oxigèn e sul PH çò que modificariá l'ecologia del mitan e menariá a la disparicion de plantas terrenalas coma per exemple la miriofila.
Per fin li repròchan de nòsenças de cap als usatges que pòrtan sus las ressorças naturalas coma la pesca, la caça e los espòrts nautics.
Cossí luchar contra aquel espandiment ?
De luchas quimicas semblan eficaças e son sovent utilisadas, mas , tanben bien dangièrosas per las aigas, e quitament se lors moleculas son biodegradablas. De mai las plantas tuadas se degradan sus plaça e ajudan a desoxigenar lo mitan.
Los arrancatges mecanics o manuals son naturalament conselhats a condicion de preveire de grasilhas per arrestar las disapòras. Pr'aquò sus las susfàcias grandas s'avèran sovent fastigós e complicats a botar en plaça e poirián nonmàs èsser rendables se utilisan una filièra per reciclar totas aquelas massas erbosas en engrais o en metan.
L'introduccion d'insèctes fitofages es a l'estudi, mas per aquò tanben cal èsser prudent perqué aquelas bestiòlas se poirián revelar desatrosas per d'autras plantas. Botar las plantas en concuréncia sembla tanplan malaisit perqué lo mitan es delicat a contrarotlar.
La consomacion de las jussiás pel bestial es ara a l'estudi e poiriá èsser una solucion interessanta. Mas semblariá que lo bestial pauc acostumat a d'aquel gost estiman pas gaire aquelas plantas.
Aquelas plantas al poder enjaulaire per las flors debutan lor florida d'estiu. En se contunhar longament dins lo temps, produtz aquela, al dessús de las aigas dels estanhs, un efièch remarcable. E mai se poscan s'endevenir infernalas pòdi pas amagar ma remiracion per aquelas flors, tan tròbi lor capacitat d'adaptacion e lor fòrça de resitencia extraordinàrias.L'òme sap ara que poirà pas las anientar e qu'arribarà nonmàs a limitar lor progression. Probable tanben que lor regonfle bòta en evidéncia de mitans trebolats, cargats de tròp en fosfàts o en matèrias organicas.
Aital arribam a una paradoxa. L'òme introdutz de las espècias novèlas dins la natura, volontàriament o per escasença. Aquelas espècias, siaque perqué an pas de predators o de parasits, se naturalizan e se tornan invasissentas. Laidonc per aparar la biodiversitat e las espècias dichas endemicas li cal aprèp intervenir. Estranha logica! A se demandar cossí se comportariá la natura sens l'òme ?
Jean-Louis Orazio